Dit is één van de kortste fietsritten op deze Caminotocht en ik ben er niet kwaad om. Na 40 dagen heb ik de indruk dat ik nooit echt recupereer, ook niet tijdens de dagen dat ik ergens ter plaatste blijf. In Burgos bleef ik twee volle dagen en drie nachten, maar er was zoveel te zien dat ik constant op stap was om zoveel mogelijk te zien en mee te maken. Vandaag ben ik wel vroeg opgestaan, want ook Magda moest er vroeg uit. Ze moest om 9. 30 uur aan de universiteit van Gent zijn voor een Europees netwerk LEONET dat internationale stages bevordert in het kaden van Erasmus+. Ze moest er spreken over een studie die we twee jaar geleden maakten rond dit tema. Ik had beloofd om te checken of ze wel op tijd op was. Alles verliep perfect: zowel de heen- en terugreis (wel met 25 min. vertraging van de trein) als de lezing zelf. Magda is ongerust van nature, maar ze kent haar materie tot in de puntjes van haar vingers. Ik was super bij voor en fier op haar. Ze is een prima oma en wetenschapper.
Ik ben dus vroeg opgestaan en heb vroeg ontbeten. De baas van de casa rural In Covarrubias had een ontbijt klaar staan om U tegen te zeggen. Om 7.30 u. was ik al de baan op en om 10 uur was ik al in Santo Domingo de Silos. Ik kon daar zelfs onmiddellijk inchecken in mijn Hostal de Santo Domingo, vlak naast de gelijknamige abdij. ik ben dus op de juiste plaats gelogeerd. Om 10 u 15 sta ik aan de abdij om één van de mooiste romaanse kloostergangen van Europa te bezoeken. Ik ben alleen en kan het eerste half uur op mijn eentje van het vele moois in alle stilte en rust genieten. ZALIG....
Kloostergang van de abdij van Santo Domingo de Silos met getordeerde zuil, binnentuin en rechts gedeeltelijk de oude cypres (l), deel van kloostergang met graf van Santo Domingo zelf en het mooie houten plafond. (m) en nog eens de kloostergang (r)
De Benedictijnerabdij is gelegen in een kleine vallei in de provincie Burgos. Samen met het klooster van San Millán de la Cogolla Yuso (Rioja) en Santiago de Peñalba (Bierzo), dichter bij Santiago de Compostela, is Silos één van de oudste monastieke stichtingen in Spanje. Het oorspronkelijke klooster dateert uit de Visigotische periode (7de eeuw). Het werd vernietigd tijdens de islamitische bezetting. In de 10de eeuw heette het San Sebastián de Silos en het kende naast een materieel verval ook een periode van religieus verval.
In 1041 slaagde Domingo, van eenvoudige komaf en als kind werkzaam als herder, erin om te studeren voor priester. Hij werd prior van het klooster van San Millán de la Cogolla, maar kreeg het aan de stok met de koning van Navarra die misbruik wou maken van de inkomsten van het klooster. Hij werd geholpen door de Leonese koning, Fernando I, die hem vroeg het klooster van San Sebastian nieuw leven in te blazen. Domingo bouwde de romaanse kerk terug op, samen met de kloostergang en de rest van de monastieke gebouwen. Na de dood van de heilige Domingo werd het klooster omgedoopt tot Santo Domingo de Silos. Pelgrims kwamen al snel zijn graf bezoeken …
Rond 1170 maakte een adellijke dame die zwanger was, een pelgrimstocht naar Silos. Haar zoon, Domingo de Guzmán, werd Domingo genoemd ter ere van de patroonheilige van de abdij. Hij wordt de latere Heilige Dominicus die de Dominicaner orde uitbouwt die vooral tegen de katharen predikte vanuit Fanjeaux in de buurt van Carcassonne.
Bij verbouwingen van het klooster van Silos in de 18e eeuw werd een groot deel van de romaanse gebouwen afgebroken. De romaanse kloostergang werd, dankzij een gebrek aan financiële middelen toevallig gered, want de werken werden gestopt. Rond 1830 werd het monastieke leven van Silos onderbroken toen het klooster in beslag werd genomen en geplunderd door de staat: de Desamortizacion. In 1880 start een groep Benedictijnse monniken uit de Franse abdij van Ligugé, (vlakbij Poitiers op de Via Turonensis) de abdij terug op. Tegenwoordig bezoeken veel toeristen uit de hele wereld en ook pelgrims het klooster voor de prachtige romaanse beeldhouwwerken die er te zien zijn en voor de gregoriaanse gezangen die de monniken zingen tijdens de vieringen.
Ik beperk mij tot wat algemene informatie over deze unieke kloostergang . Wie alles in detail wil weten leest best het boek van Mireille Madou “Onderweg naar Santiago” Blz 103-113. Een echte openbaring van de rijkdom van de symboliek die men in deze beeldhouwwerken terug vindt.
Het is de oudste dubbele romaanse kloostergang van Europa. In de noordelijke kant van de kloostergang bevindt zich het 13de-eeuwse grafmonument van Santo Domingo de Silos zelf. Een grote platte steen die rust op drie rechtopstaande leeuwen, met de gisant of dode liggende beeltenis van de heilige man. Twee engelen houden een kroon juist boven zijn hoofd. Hij houdt de staf van de abt vast en de bijbel. Zijn voeten rusten tegen twee fabelachtige dieren met de koppen naar elkaar. Het kwaad dat hij heeft bestreden? Twee biddende monniken zitten naast hem.
Grafmonument van Santo Domingo (l) , gedraaid zuiltje en cipres (m), beschilderd oude houten plafond (r)
De kloostergang is bijna een vierkant: 16 halfronde bogen aan de noord- en zuidkant en 14 aan de westelijke en oostelijke kant. De arcaden worden gedragen door 2, 4 of 5 zuiltjes om variatie in het geheel te brengen. Aan de noordkant zijn er vier gedraaide zuiltjes zoals in San Pedro in Estella.
Het unieke hier zijn de acht prachtige reliëfs en de beschilderde houten plafonds, artesanados genoemd, uit de 14de eeuw op de hoeken van de kloostergang. Cerder een uniek voorbeeld van de Castiliaanse paneelschilderkunst op het houten plafond. De overheersende kleuren van het plafond zijn dieprood, wit en zwart en ook paars , grijs en groen. De binnentuin bestaat uit buxushaagjes, aangeplant in geometrische vormen. Een prachtige cipres van 1880 (symbool van de verrijzenis) en een waterbekken met fontein (symbool van het leven) fleuren het geheel op. De vloeren in de kloostergang beneden bestaan uit keien van verschillende kleuren die op hun zijde in vierkanten met geometrische tekeningen en teksten zijn verwerkt.
De kloostergang beneden werd 2de helft van de 11de eeuw en 1ste helft van de 12de eeuw gebouwd. De bovenverdieping is in de 2de helft van de 12de eeuw erop gebouwd. De 64 kapitelen en de 8 reliëfs op de binnenkanten van de hoeken van de galerijen van het benedenklooster zijn schitterend. In de zuidoostelijke hoek: de Hemelvaart en Pinksteren. In de noordoostelijke hoek: de Graflegging en de Kruisafneming. In de noordwestelijke hoek: Christus met de Emmaüsgangers (het geloof) en het ongeloof van Thomas. In de zuidwestelijke hoek: de Boodschap aan Maria (met een kroning van Maria) en de Boom van Jessé. Ik neem de tijd om alles rustig te bekijken want details vertellen je heel veel. Kunst begrijpen is eerst en vooral de tijd nemen om alles zeer grondig te bekijken.
De Graflegging en de kruisafneming (l), de boodschap en kroning van Maria en de boom van Jessé (m), de Emmaüsgangers en Jezus en de ongelovige Thomas en alle apostelen (r),
De thema’s van de 64 kapitelen zijn zeer gevarieerd: van scènes uit het Oude Testament of het Nieuwe Testament tot dieren, kraanvogels (symbool waakzaamheid, zuiverheid, goed monastiek leven), leeuwen (Christus of goede soms kwaad), harpijen (vogelgezicht, lijf +vleugels+ klauwen roofvogel =symbool verleiding of seksuele wellust), centauren (twee naturen van Christus - God en mens) of seksuele wellust, fantastische vogels en allerlei plantenelementen (o.a. wijnranken = eucharistie) . Afzonderlijk of soms over de dieren heen. Vaak heel sierlijk.
kapitelen in de kloostergang;: plantelementen (l) en harpijen (m) 4e hoek kloostergang: De Hemelvaart en Pinksteren (r)
Ik neem ook even de tijd om de Botica (botanische apotheek uit 1705) te bezoeken. 400 volumes vol botanische informatie en veel apothekersmateriaal zijn er bewaard van de 16de tot de 19de eeuw. Het museum bevindt zich in de vroegere refter van de monniken. Je ziet er nog de leesstoel tegen de muur waar een monnik tijdens de maaltijd voorlas, want er werd in stilte gegeten. Benedictus schrijft in zijn Regel dat de voorleze voor de anderen moet eten zodat hij geen honger krijgt tijdens het eten. In de inkomhal waar ik mijn ticket koop hangt er een paneel met de dagindeling van de monniken gebaseerd op Ora et Labora: Werken en Bidden. In het museum zie ik schilderijen, goudsmeedkunst, beeldhouwkunst en een schrijn in émaux champlevé enz. Er is ook een processiemonstrans uit de 16de eeuw en de kelk uit de 11de eeuw die Santo Domingo de Silos gebruikte. Ik zie er ook het timpaan van één van de deuren van de primitieve romaanse kerk die men toevallig in de grond teruggevonden heeft bij werken aan de kerk.
Santo Domingo de Silos: schrijn met émaux champlevé (l), timpaan van de primitieve romaanse kerk (m); Botica of apotheek (r)
Na mijn bezoek en wat rust ga ik nog het dorp verkennen: een mooie Plaza Mayor, een 2de kerk San Pedro (dicht) en mooie straatjes met veel gerestaureerde huizen. Ook hier, op een pleintje, een Rollo Jurisdiccional waar gerecht werd gesproken. Hoe verder ik me van het oude centrum verwijder, hoe minder de oude huizen gerestaureerd zijn. Ze zijn wel nog volop bezig oude huizen op te knappen. Naast het klooster is er de Arco San Juan, de oude toegangspoort bij het riviertje, met ook de oude wasplaats. Op een heuvel vlakbij ligt een kluizenaarswoning. Er zijn veel banken om te zitten en ik zet me gewoon neer (in de schaduw) om van deze mooie , rustige omgeving te genieten. Mijn engelbewaarders zijn naar de kluizenaarswoning vertrokken voor de nacht want daar zitten ze het hoogst met het mooiste zicht.
Santo Domingo de Silos: gezien vanuit kluizenaarswoning hoog op de heuve(l), Rollo Jurisdiccional (m), toegangspoort tot de stad en wasplaats ernaast aan de rivier (r)
Comments